![](/media/lib/523/n-swkatarzyna-e87eb3cff7f2636083ffedd47bb03b59.jpg)
W średniowiecznym palimpseście odkryto fragment zaginionego pierwszego katalogu gwiazd
19 października 2022, 17:28Katalog Gwiazd Hipparchosa z Nikei jest pierwszym w dziejach ludzkości spisem koordynat wielu obiektów niebieskich. To słynne dzieło jest nam jednak nieznane, zaginęło. O jego istnieniu wiemy z przekazów, m.in. Klaudiusza Ptolemeusza (100 r. – 168 r.). Naukowcy z Francji i Wielkiej Brytanii donieśli właśnie o dokonaniu niezwykłego odkrycia. Jeden ze średniowiecznych palimpsestów z klasztoru św. Katarzyny na Półwyspie Synaj skrywa pod chrześcijańskim tekstem fragment Katalogu Hipparchosa.
![](/media/lib/523/n-maly_staw_samotnia-14471b073056091068411916f80b7e28.jpg)
Karkonoski Park Narodowy: szukając śladów dawnych roślin, naukowcy pobierali rdzenie osadów dennych z Małego Stawu
18 października 2022, 10:32Szukając śladów roślin z czasów, kiedy ustępował lodowiec, naukowcy z paru uczelni pobierali rdzenie osadów z dna Małego Stawu w Karkonoszach. Zespół pracował na pokładzie pływającej platformy.
![](/media/lib/523/n-arecibo-922c6c4c0494c9b9c4f342402eaefa72.jpg)
Radioteleskop w Arecibo nie zostanie odbudowany
18 października 2022, 08:52Dwa lata po zawaleniu się słynnego radioteleskopu w Arecibo, amerykańska Narodowa Fundacja Nauki (NSF) poinformowała, że nie wybuduje drugiego teleskopu. Zamiast tego powstanie tam centrum edukacyjne. Wielu astronomów jest zawiedzionych. Po cichu liczyli, że w Arecibo powstanie nowy teleskop. Nie wiadomo, jak decyzja NFS wpłynie na wciąż prowadzone badania.
![](/media/lib/523/n-seniorzy-c1005f0b0748c2708e91656c9e167d78.jpg)
Powstaje pierwszy w Polsce kwestionariusz do oceny ryzyka żywieniowego seniorów
17 października 2022, 10:31Dr inż. Robert Gajda z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (UPWr) pracuje nad pierwszym w Polsce kwestionariuszem do oceny ryzyka żywieniowego seniorów. Jak poinformowała uczelnia, badania będą prowadzone we współpracy z Wrocławskim Centrum Rozwoju Społecznego.
![](/media/lib/522/n-dzet-5410ea521e713c7ebe24725c5f8e8b04.jpg)
Hubble zmierzył gigantyczną prędkość dżetu z miejsca zderzenia gwiazd neutronowych
14 października 2022, 08:53Początkowe pomiary Hubble'a wykazały, że dżet porusza się z pozorną prędkością wynoszącą 7-krotność prędkości światła. Późniejsze pomiary za pomocą radioteleskopów pokazały, że dżet zwolnił do pozornej 4-krotnej prędkości światła.
![](/media/lib/522/n-cerncentrum-ddc6a965a9a3f70da9080b1f273adec4.jpg)
CERN wcześniej wyłączy akceleratory, a w 2023 r. przeprowadzi o 20% mniej eksperymentów
12 października 2022, 12:29CERN poinformował, że w przyszłym roku przeprowadzi o 20% mniej eksperymentów, a w roku bieżącym akcelerator zostanie wyłączony 28 listopada, 2 tygodnie wcześniej, niż planowano. Zmiany mają związek z niedoborami energii i rosnącymi jej kosztami. W ten sposób CERN chce pomóc Francji w poradzeniu sobie z problemami z dostępnością energii.
![](/media/lib/522/n-plazma-1ebb5c200868fb856d42952d9bec15bc.jpg)
Reaktor fuzyjny można ochronić, pozwalając na małe niestabilności plazmy
12 października 2022, 11:03Fuzja jądrowa to szansa na produkcję taniej, czystej i bezpiecznej energii. Jednak do jej przeprowadzenia konieczne jest, by plazma w centrum reaktora miała temperaturę około 100 milionów stopni Celsjusza. Jednocześnie trzeba zabezpieczyć reaktor, by się nie roztopił. Dlatego krawędź plazmy musi być izolowana od ścian reaktora. Problem w tym, że na krawędzi pojawiają się niestabilności plazmy brzegowej (ELMs). Powodują one, że cząstki plazmy mogą docierać do ścian reaktora i go uszkadzać.
![](/media/lib/522/n-kuoka-114718b23667df6b94478ba10cb3c5b3.jpg)
Trwa śledztwo w sprawie nagłego zgonu torbaczy z Adelaide Zoo
12 października 2022, 09:47Adelaide Zoo prowadzi śledztwo w sprawie nagłego zgonu 7 samic kuoki krótkoogonowej (Setonix brachyurus) i 2 skalniaków żółtonogich (Petrogale xanthopus). Zdarzenie miało miejsce w zeszłym miesiącu. Choć nadal nie wiadomo, co się stało, rzeczniczka instytucji powiedziała, że najprawdopodobniejszą opcją wydają się toksyczne rośliny.
![](/media/lib/522/n-athena-847ca7405622577272be103224800dd7.jpg)
Oficjalnie uruchomiono najpotężniejszy w Polsce superkomputer
6 października 2022, 15:09W Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet AGH oficjalnie uruchomiono najpotężniejszy superkomputer w Polsce. Uroczyste uruchomienie Atheny, bo tak nazwano maszynę, towarzyszyło inauguracji roku akademickiego. Maszyna dołączyła do innych superkomputerów z Cyfronetu – Zeusa, Prometeusza i Aresa.
![](/media/lib/522/n-wschodniaanglia-579e9e0f7019dc3cdc26a8d4ec6ad953.jpg)
Archeolodzy znaleźli wielką salę pierwszych królów Anglii Wschodniej
6 października 2022, 09:05W Rendelsham w Suffolk znaleziono wielką salę używaną przez pierwszych królów Anglii Wschodniej. Archeolodzy oraz ochotnicy pracujący w ramach społecznego projektu Rendlesham Revealed trafili fundamenty wielkiej drewnianej sali sprzed 1400 lat. Potwierdzili, że to królewska rezydencja, o której w VIII wieku wspominał Beda Czcigodny.